Çip Krizi,Küresel Enflasyon ve Dünya’da Gelen Haberler…

Katıldığı ekonomi programında önemli gündem ve ekonomi başlıklarını analiz eden ünlü iş insanı, siyaset fütüristi Esen Ermiş Ertürk’ün  analizleri dikkate değer.Özellikle ekonomi konusunda söyledikleri ses getirdi.

“Pandemi sürecinde ekonomiyle ilgilenen herkesin  en çok duyduğu “tedarik zinciri sorunu “ ve geldiği noktayı spomut olarak anlatabilmek için şöyle ifade edeyim. Çin’den ABD’ye tek bir konteynerin navlun maliyeti geçen yıl 5.900 dolarken bugün 15.764 dolara çıktı.Sanırım durumu kısaca ifade edebildim.Buyrun küresel enflasyon sorununu tek başına yükseltecek sorunun kaynağına…

Bu da yetmezmiş gibi Fed faizi beklenenden yüksek oranlarda ve hızlı şekilde arttırma hesabı yapıyor bunu da piyasa şoklarına dirençli hale getirmek için sözlü alıştırmalarla yapmaya çalışıyor.Ancak o kadar kolay değil artık.

Pandemi sürecinde ikinci en çok duyduğunuz ekonomik haber  “çip krizi” araba fabrikaları üretimi durdu haberleri…Çin’e ekonomik yaptırım uygulayayım derken iki ucu kesin bıçak haline gelen ekonomik ambargoları gözden geçirmek zorunda olduğunu farkeden ABD ,sanırım biraz geç kaldı.Yoksa kalmadı mı? Yaşayıp göreceğiz ancak bakınız Çin  ikinci el döküm ekipmanlarını topluyor çünkü mevcut teknolojilerle yonga üretimini devam ettirmek zorunda .Az önce bahsettiğim  ABD ticaret savaşı zirvedeyken bir de Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı saldırı ,mevcut küresel ekonomik durumla birlikte Doğu-Batı gerginliğini yani Çin-ABD ticaret savaşını garabet hale getirdi.

İki ucu keski bıçak dediğim ambargolar ,ABD ve AB ülkelerinde,  enflasyonun 40 yılın zirvesine çıkmasıyla sonuçlandı.Uygulanan gümrük vergilerini yüksek tutma politikasını,stratejik olmayan ürünler için esnetme kararı almaya evireceklerinin sinyalini veren ABD Hazine Bakanı Yellen’ın açıklamalarının satır aralarında  başka sinyallerde görüyoruz.Siyasi çıkarımları ayrıca konuşuruz çünkü başlı başına bir program konusu.

İlgilenenler için detay sayılabilece bir bilgi vereyim Çin’in global yarı iletken geliri dünyada yüzde 4 civarında bir paya sahip ancak bu yıl global üretimin yüzde 20’sini üstlenecek.Japonya ve Avrupa’nın önüne geçecek.

Ticaret savaşları batının hegomanik gücüne mi mal oluyor tartışması iktisat dünyasında tartışılırken konuşulan başlıklardan bazılarını özetleyeyim; “Çin’in en büyük kaldıraç kaynağı, kendi geniş pazarı.Çin  pek çok elektronik eşyada kullanılan “nadir toprak elementleri”nin ihracatını durdurabilir. Elektrikli araç pilleri ve diğer üretim nişleri için tedarik zincirini bozabilir.” Vs…

Economist dergisinde bugün yayınlanan bir makalede “Amerika ve müttefikleri, Rusya’ya uyguladıkları yaptırımların aynısını Çin’e de uygularlarsa, büyük acı çekebilirler. Bu nedenle, muhtemelen o kadar ileri gitmeye cesaret edemezler. “ Diyordu.Kısacası;Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte son Çin karantinaları çok ağır bir yük. Küresel kaos, bozulmayı daha da şiddetlendirecek ve enflasyonu yeni bir düzeye çıkaracak. Küresel ekonomide varlığı olan tüm ülkelerin etkileneceği bu sürece her anlamda güçlü girmek gerek.

Çip fabrikası kurmaktan tutun,savunma sanayinde %100 yerli üretime geçmek için gerekenlere,rezervlerden,tarım üretim kapasite,finans piyasalarının derinleştirilmesine …Bu başlıkların her biri ulusal güvenlik konularıdır.Ve şu an yapılmak istenenler aslında büyük resimde budur.Sadece İHA,SİHA yapalım satalım değil yani,Türkiye Cumhuriyeti’nin lojistik ve jeopolitik konumunu ve diplomasi kapasitesinin kıymetinin küresel çapta daha iyi anlaşıldığını görmek istemeyenlere kötü bir haber Türk devleti sahada ve masada daha çok söz sahibi olacak.”